موسیقی

الفبای موسیقی نت نام دارد. نُت یا نوت، در بین گلچین موسیقی جهانی به دو معنی بکار می رود:یکی به معنی واحد صدائی با فرکانس ثابت که نامی بر آن گذاشته شده، که در متون کهن فارسی به آن نغمه می گویند. دیگری به معنی نمایش یا نشانه نوشتاری هر یک از این صداها. در معنی اول نت ها هفت نام برای نوشتن اصوات موسیقایی هستند.

در ایران به پیروی از فرانسه و ایتالیا نت ها به این صورت نام گذاری می شوند:دو - ر - می - فا - سل - لا - سی (do, re, mi, fa, sol, la, si). روش های نام گذاری دیگر نیز وجود دارد که نت ها را با اصطلاحات «A, B, C, D, E, F, G» عنوان می کنند.

در این روش A همان نت «لا» (la) است. این نام ها بیانگر نواک اصوات است. در معنی دوم، برای مکتوب کردن اصوات موسیقی، این صداها را طبق قواعد خاصی بین یا روی پنچ خط افقی می نویسند که به نام خطوط حامل شناخته می شوند.

خطوط حامل از پایین به بالا شمرده می شوند، به این معنی که نتی که روی خط پایین تر نوشته شود، صدایی بم تر از نتی دارد که بر روی خط بالاتر نوشته شده است. به این ترتیب نام نت از روی جائی که روی خط های حامل قراردارد مشخص می شود. دیگر مشخصات نت مانند طول آن (مدت زمان امتداد یافتن آن صدا) و غیره را نیز با شکل های قراردادی که برای نت طرح شده نمایش می دهند. نت های متوالی را از چپ به راست می نویسند.

دانشی که به قواعد نوشتن نت های موسیقی و مقولات مرتبط با آن می پردازد، تئوری موسیقی نام دارد.در شکل روبه رو توالی نت ها نشان داده شده است. این نت های مختلف که به شکل دایره های کوچکی (بعد کلید سل ) رسم شده اند.

به این دلیل که نت ها در اینجا به شکل دایره های کوچک هستند، پس طبق قرار داد هر کدام از آنها دارای زمانی معدل 4 ضرب است. در اصطلاح موسیقی، هر نتی که به شکل دایره ای کوچک باشد گرد نام دارد. نت ها در این تصویر به ترتیب از چپ به راست روی پنج خط حامل نوشته شده اند که به همین صورت نیز (از چپ به راست) خوانده می شوند.

کلاسیکال و کلاسیک هر دو از واژه لاتین کلاسیکوس به معنای شهروند متعلق به عالی‌ترین طبقات اجتماع می‌آیند؛ بنابراین اصولا این واژه در ارتباط با هر چیزی که متعالی، درجه اول و دارای ارزش ماندگار باشد به کار برده می‌شود. دربین گلچینی از دنیای موسیقی نیز ما به دو دسته از آثار موسیقایی کلاسیک می‌گوییم.

دسته اول: آثاری هستند که در دوره‌ی کلاسیک خلق شده‌اند. دوره‌ای که بعد از باروک با هایدن شروع شد و با بتهوون تمام شد و به دوره‌ی رمانتیک رسید و در حدود سال‌های ۱۷۵۰ تا ۱۸۱۰ میلادی به طول انجامید

دسته دوم: آثاری که در آن دوره خاص خلق نشده‌اند، اما همان موسیقی را به ذهن متبادر می‌کنند. وقتی کسی باخ گوش می‌دهد، نمیگوید من موسیقی باروک گوش می‌‌کنم، یا کسی که شوئنبرگ گوش می‌دهد، نمیگوید من موسیقی مدرن اکسپرسیونیستی گوش می‌دهم، هر دوی این افراد معتقدند موسیقی کلاسیک گوش می‌دهند و اعتقاد درستی هم دارند.

در واقع اگر بخواهیم به طور دقیق‌تر بگوییم، از نظر سبک و تحول تاریخی موسیقی کلاسیک به چهار دوره تقسیم می‌شود. این دوره‌ها عبارتند از:

۱- دوران باروک (سال‌های ۱۶۰۰ تا ۱۷۶۰ میلادی). این موسیقی دارای تزیینات بسیاری بوده و از ترکیب همزمان چند ملودی تشکیل شده است. در عین حال داری تم و ریتم یکنواختی است. بسیاری از اصطلاحات و مفاهیم موسیقی امروز در این دوره به وجود آمده و اپرا در این دوره اهمیت زیادی پیدا کرد.

از جمله مشهورترین آهنگسازان دوران باروک، می‌توان به موسیقیدان بزرگ آلمانی یوهان سباستین باخ اشاره کرد که تاثیر زیادی بر آهنگسازان و موسیقدانان بعد از خود گذاشت.

۲- دوران کلاسیک (سال‌های ۱۷۳۰ تا ۱۸۲۰ میلادی). در این دوران تزیینات دوره باروک از بین رفته و موسیقی از پیچیدگی به سمت سادگی حرکت کرد و ساختار موسیقی بیشتر به شکل هوموفونیک (دارای یک ملودی غالب) درآمد. سمفونی در این دوران شکل گرفت و پیانو که در اواخر دوران باروک اختراع شده بود، در آثار این دوران نقش بسیار مهمی پیدا کرد.

هایدن و موتسارت اتریشی و بتهوون آلمانی از مشهورترین چهره‌های موسیقی این دوران هستند. شاید موتسارت و بتهوون به همراه باخ سه چهره برتر کل تاریخ موسیقی کلاسیک باشند.

۳- دوران رمانتیک (سال‌های ۱۸۱۵ تا ۱۹۱۰ میلادی). همانطور که از اسم آن مشخص است کار‌های این دوره بیشتر تحت تاثیر احساسات عاشقانه آهنگسازان ساخته شده است. موسیقی این دوران از نظر ساختار شبیه به کار‌های دوره کلاسیک است، ولی با هارمونی متنوع‌تر و توجه بیشتر به تم و ملودی. همچنین در این دوران بیش از قبل از ترانه استفاده شده و الهام ادبی در موسیقی بیشتر به چشم می‌خورد.

از جمله آهنگسازان بزرگ این دوره می‌توان به شوبرت، شوپن، شومان، چایکوفسکی، بیزه، وردی، وگنر، لیست، مندلسون، ریمسکی کورساکف و… اشاره کرد.

۴- دوران کلاسیک مدرن (قرن بیستم به بعد). آثار این دوره با ادامه آثار رمانتیک شروع شد و تحت تاثیر مدرنیسم قرن بیستم قرار گرفت. به طور کلی هم‌آهنگی کم کم جای خود را به ناموزونی در موسیقی داد. سرگی راخمانینف، دیمیتری شوستاکوویچ، ایگور استراوینسکی، کارل ارف، ریچارد اشتراوس، جرج گرشوین و آرنولد شونبرگ از آهنگسازان مطرح این دوره هستند.

انتقال سبک موسیقی از یک دوره به دوره دیگر به طور ناگهانی اتفاق نیفتاده است و همیشه هنرمندانی بوده‌اند که با سبک‌هایی بینابین، آثار هنری خود را خلق کرده‌اند.